बायें हाथ में अक्षत पीली सरसों द्रव्य और तीन तारकी मौली लेकर दाहिने हाथ से ढककर नीचे लिखे मन्त्र से अभिमन्त्रित करें
रक्षा विधान
ॐ गणाधिपं नमस्कृत्य नमस्कृत्य पितामहम्।
विष्णुं रुद्रं श्रियं देवीं वन्दे भक्त्या सरस्वतीम्॥
स्थानाधिपं नमस्कृत्य ग्रहनाथं निशाकरम्।
धरणी गर्भ सम्भूतं शशि पुत्रं बृहस्पतिम्॥
दैत्याचार्यं नमस्कृत्य सूर्यपुत्रं महाग्रहम्।
राहुं केतुं नमस्कृत्य यज्ञारम्भे विशेषतः॥
शक्राद्या देवताः सर्वाः मुनींश् चैव तपोधनान्।
गर्गं मुनिं नमस्कृत्य नारदं मुनि सत्तमम्॥
वसिष्ठं मुनि शार्दूलं विश्वामित्रं च गोभिलम्।
व्यासं मुनिं नमस्कृत्य सर्वशास्त्र विशारदम्॥
विद्याधिका ये मुनय आचार्याश्च तपोधनाः।
तान् सर्वान् प्रणमाम् येवं यज्ञरक्षा करान् सदा॥
अब निम्नलिखित मन्त्रों से दसों दिशाओं में अक्षत तथा पीली सरसों छोड़े ।
पूर्वे रक्षतु वाराह आग्येय्यां गरुड ध्वजः।
दक्षिणे पद्मना भस्तु नैर्ऋत्यां मधु सूदनः॥
पश्चिमे पातु गोविन्दो वायव्यां तु जनार्दनः।
उत्तरे श्रीपती रक्षे दैशान्यां तु महेश्वरः॥
ऊर्ध्वं गोवर्धनो रक्षेद् ह्यधो ऽनन्तस् तथैव च।
एवं दश दिशो रक्षेद् वासु देवो जनार्दनः॥
रक्षाहीनं तु यत्स्थानं रक्षत्वीशो महाद्रि धृक्।
यदत्र संस्थितं भूतं स्थान माश्रित्य सर्वदा॥
स्थानं त्यक्त्वा तु तत्सर्वं यत्रस्थं तत्र गच्छतु।
अपक्रामन्तु ते भूता ये भूता भूमि संस्थिताः॥
ये भूता विघ्न कर्तारस्ते नश्यन्तु शिवाज्ञया॥
अपक्रामन्तु भूतानि पिशाचाः सर्वतो दिशः।
सर्वेषा मविरोधेन पूजाकर्म समारभे॥
इसके बाद हाथ की मौली को गणेश जी के सम्मुख रख दें फिर इसे उठाकर गणपति आदि आवाहित देवताओं पर चढ़ाये तथा उसे पहले पूजक आचार्य को और आचार्य पूजक को रक्षा बाँधे।
यजमान द्वारा रक्षा बन्धन
ॐ व्रतेन दीक्षामाप्नोति दीया ऽऽप्नोति दक्षिणाम्।
दक्षिणा श्रद्धा माप्नोति श्रद्धया सत्य माप्यते॥
अब यजमान आचार्य को निम्नलिखित मन्त्र से तिलक करके प्रणाम करें
यजमान द्वारा तिलक
नमो ब्रह्मण्य देवाय गो ब्राह्मण हिताय च।
जगद्धिताय कृष्णाय गोविन्दाय नमो नमः॥
आचार्य द्वारा रक्षाबन्धन
इसके बाद आचार्य यजमान को रक्षा बाँधे-
ॐ यदा बध्नन् दाक्षा यणा हरिण्य गुँग शतानीकाय सुमनस्य मानाः तन्म आ बध्नामि शतशार दाया युष्माञ्ज रदष्टिर् यथा सम्॥
येन बद्धो बली राजा दान वेन्द्रो महाबलः।
तेन त्वा मनु बध्यामि रक्षे मा चल मा चल॥
अब आचार्य यजमान को निम्न मन्त्र से तिलक करें
आचार्य द्वारा तिलक
ॐ स्वस्ति न इन्द्रो वृद्धश्रवाः स्वस्ति नः पूषा विश्ववेदाः।
स्वस्ति नस्तार्क्ष्यो अरिष्ट नेमिः स्वस्ति नो बृहस्पतिर् दधातु॥
सत्यनारायण पूजा
श्रीशालग्राम साक्षात् सत्यनारायण भगवान् हैं, नारायण स्वरूप हैं इसलिये इस में प्राण प्रतिष्ठा आदि संस्कारों की आवश्यकता नहीं होती इनकी पूजा में आवाहन और विसर्जन भी नहीं होता। इनके साथ देवी भगवती तुलसीका नित्य संयोग माना गया है।
शयन के समय तुलसी पत्र को शालग्राम शिला से हटाकर पार्श्व में रख दिया जाता है। जहाँ शालग्राम शिला होता है, वहाँ सभी तीर्थ और भुक्ति मुक्ति का वास होता है।
शालग्राम का चरणोदक सभी तीर्थों से अधिक पवित्र माना गया है। शालग्राम की पूजा सम संख्या में अच्छी मानी जाती है, किंतु सम संख्या में दो शालग्रा मों का निषध है। विषम में एक शालग्राम की पूजा का विधान है। शालिग्राम के साथ द्वारावती शिला भी रखी जाती है।
व्रत, दान, प्रतिष्का तथा श्राद्धादि कार्यों में शालग्राम का सांनिध्य विशेष फल प्रद होता है, स्त्री अनुपनीत ब्राह्मणादि को शालग्राम का स्पर्श नहीं करना चाहिए।
सत्यनारायण पूजा अथवा शालग्राम की नित्य पूजा में शालग्राम की मूर्ति को किसी पवित्र पात्र में रखकर पुरुष सूक्त का पाठ करते हुए पञ्चामृत अथवा शुद्ध जल से अभिषेक कराने के बाद मूर्ति को शुद्ध वस्त्र से पोछकर गन्ध युक्त तुलसी दल के साथ किसी सिंहासन अथवा यथा स्थान पात्रादि में विराजमान कराकर ही पूजा प्रारंभ की जाती है।
पूजन विधि
पूजन का संकल्प कर हाथ में पुष्प लेकर गणपति गौरी स्मरण पूर्वक भगवान् शालग्राम का इस प्रकार ध्यान करना चाहिये।
॥ ध्यानम् ॥
नमो ऽस्त्व नन्ताय सहस्त्र मूर्तेये
सहस्त्र पादाक्षि शिरोरु बाहवे।
सहस्त्र नाम्ने पुरुषाय शाश्वते
सहस्त्र कोटी युगधारिणे नमः॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः ध्यानार्थे पुष्पाणि समर्पयामि ।
॥ आवाहन ॥
ॐ सहस्त्र शीर्षा पुरुषः सहस्त्राक्षः सहस्त्रपात्।
स भूमि गुँग सर्वत स्पृत्वा ऽत्य तिष्ठद्दशाङ्गुलम्॥
आगच्छ भगवन् देव स्थाने चात्र स्थिरो भव।
यावत् पूजां करिष्यामि तावत् त्वं संनिधौ भव॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः आवाहनार्थ पुष्पं समर्पयामि ।
॥ आसन ॥
ॐ पुरुष एवेद गुँग सर्वं यद्भूतं यच्च भाव्यम्।
उतामृत त्व स्येशानो यदन् नेनाति रोहति॥
अनेक रत्न संयुक्तं नाना मणि गणान्वितम्।
भावितं हेममयं दिव्य मासनं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः आसनार्थे पुष्पाणि समर्पयामि ।
॥ पाद्य ॥
ॐ एता वानस्य महिमातो ज्यायाँश्च पूरुषः।
पादो ऽस्य विश्वा भूतानि त्रिपादस्या मृतं दिवि॥
गङ्गोदकं निर्मलं च सर्व सौगन्ध्य संयुतम्।
पाद प्रक्षालनार्थाय दत्तं मे प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः पादयोः पाद्यं समर्पयामि।
॥ अर्घ्य ॥
ॐ त्रिपादूर्ध्व उदैत्पुरुषः पादो ऽस्येहा भवत् पुनः।
ततो विष्वङ् व्यक्रामत् साशनान शने अभि॥
गन्ध पुष्पा क्षतैर् युक्त मर्घ्यं समपादितं मया।
गृहाणा ऽर्घ्यं मया दत्तं प्रसन्नो वरदो भव॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः हस्तयोर् ऽर्घ्यं समर्पयामि।
॥ आचमन ॥
ॐ ततो विराड जायत विराजो अधि पूरुषः।
स जातो अत्यरिच्यत पश्चाद् भूमिमथो पुरः॥
कर्पूरेण सुगन्धेन वासितं स्वादु शीतलम्।
तोयमा चमनीयार्थं गृहाण परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः मुखे आचमनीम्यं जलं समर्पयामि।
॥ स्नान ॥
ॐ तस्माद्या ज्ञात् सर्व हुतः सम्भृतं पृषदा ज्यम्।
पशूँस्ताँश् चक्रे वायव्या नारण्या ग्राम्याश्च ये॥
मन्दा किन्यास्तु यद् वारि सर्व पापहरं शुभम्।
तदिदं कल्पितं देव स्नानार्थं प्रति गृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः स्नानीयं जलं समर्पयामि ।
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः स्नानान्ते आचमनीयं जलं समर्पयामि ।
॥ दुग्ध स्नान॥
ॐ पयः पृथिव्यां पय ओषधीषु पयो दिव्यन्त।
रिक्षे पयो धाः पयस्वतीः प्रदिशः सन्तु मह्यम्॥
कामधेनु समुद्भूतं सर्वेषां जीवनं परम्।
पावनं यज्ञहेतुश्च पयः स्नानार्थ ऽमर्पितम॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः पयः स्नानं समर्पयामि।
॥दधि स्नान॥
ॐ दधि क्राव्णो अकारिषं जिष्णो रश्वस्य वाजिनः।
सुरभि नो मुखा करत्प्र ण आयू गुँग षि तारिषत्॥
पयसस्तु समुद्भूतं मधुराम्लं शशि प्रभम् ।
दध्या नीतं मया देव स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः दधि स्नानं समर्पयामि ।
॥घृत स्नान॥
ॐ घृतं घृतपावानः पिबत वसां वसापावानः
पबितान्त रिक्षस्य हविरसि स्वाहा दिशः
प्रदिश आदिशो विदिश उद्दिशो दिग्भ्यः स्वाहा॥
नवनीत समुत्पन्नं सर्व संतोष कारकम्।
घृतं तुभ्यं प्रदास्यामि स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः घृतस्नानं समर्पयामि ।
॥मधुस्नान॥
ॐ मधु वाता ऋतायते मधु क्षरन्ति सिन्धवः
माध्वीर्नः सन्त्वो षधीः मधु नक्त मुतोषसो
मधुमत् पार्थिव गुँग रजः मधु द्यौरस्तु नः
पिता मधुमान्नो वनस्पतिर् मधुमाँ२
अस्तु सूर्यः माध्वीर् गावो भवन्तु नः॥
पुष्प रेणु समुत्पन्नं सु स्यादु मधुरं मधु।
तेजः पुष्टिकरं दिव्यं स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम्॥
॥शर्करा स्नान॥
ॐ अपा गुँग रसमु द्वयस गुँग सूर्यो सन्त गुँग समाहितम् अपा
गुँग रसस्य यो रसस्तं वो गुह्णाम्युत्तम मुपया
मगृहीतो ऽसीन्द्राय त्वा जुष्टं गृह्णाम्येष
ते योनि रिन्द्राय त्वा जुष्टतमम्॥
इक्षु रस समुद्भूतां शर्करां पुष्टिदां शुभाम्।
मला पहारिकां दिव्यां स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः शर्करा स्नानं समर्पयामि ।
॥पञ्चामृत स्नान॥
ॐ पञ्च नद्यः सरस्वती मपि यन्ति सस्त्रोतसः।
सरस्वती तु पञ्चधा सो देशे ऽभवत्सरित्॥
पयो दधि घृतं चैव मधु शर्कर यान्वितम् ।
पञ्चामृतं मयानीतं स्नानार्थं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः पञ्चामृत स्नानं समर्पयामि।
॥ गन्धोदक स्नान॥
ॐ अ गुँग शुना ते अ गुँग शुः पृच्यतां परुषा परुः।
गन्धस्ते सोममवतु मदाय रसो अच्युतः॥
मलया चल सम्भूत चन्दनेन विमिश्रितम् ।
इदं गन्धोदक स्नानं कुङ्कुमाक्तं नु गृह्यताम॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः गन्धोदक स्नानं समर्पयामि।
शुद्धोदक स्नान
ॐ शुद्धवालः सर्व शुद्धवालो मणिवालस्य आश्विनाः श्येतः श्येताक्षो ऽरुणस्ते रुद्राय पशुपतये कर्णा यामा अवलिप्ता रौद्रा नभोरूपाः पार्जन्याः॥
शुद्धं यत्सलिलं दिव्यं गङ्गाफल समं स्मृतम्।
समर्पितं मया भक्त्या शुद्ध स्नानाय गृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः शुद्धोदक स्नानं समर्पयामि।
वस्त्र
ॐ तस्माद्या ज्ञात् सर्वहुत ऋचः सामानि जज्ञिरे।
छन्दा गुँग सि जज्ञिरे तस्माद्यजुस् तस्मा दजायत॥
शीतवातोष्ण संत्राणं लज्जाया रक्षणं परम्।
देहा लङ्करणं वस्त्र मतः शान्तिं प्रयच्छ मे॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः वस्त्रं समर्पयामि आचमनीयं जलं च समर्पयामि।
उपवस्त्र
उपवस्त्रं प्रयच्छामि देवाय परमात्मने।
भक्त्या समर्पितं देव प्रसीद परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः उपवस्त्रं समर्पयामि आचमनीयं जलं च समर्पयामि।
यज्ञोपवीत
ॐ तस्मा दश्वा अजायन्त ये के चो भयादतः गावो ह जज्ञिरे तस्मात् तस्माज् जाता अजावयः।
नव भिस्तन्तु भिर्युक्तं त्रिगुणं देवतामयम्।
उपवीतं मया दत्तं गृहाण परेमश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः यज्ञोपवीतं समर्पयामि यज्ञोपवीतान्ते आचमनीयं जलं च समर्पयामि।
चन्दन
ॐ तं यज्ञं बर्हिषि प्राक्षन् पुरूषं जात मग्रतः।
तेन देवा अयजन्त साध्या ऋषयश्च ये॥
श्रीखण्डं चन्दनं दिव्यं गन्धाढयं सुमनो हरम्।
विलेपनं सुर श्रेष्ठ चन्दनं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः चन्दनं समर्पयामि।
कच्चा चावल
ॐ अक्षन्न मीम दन्त ह्यव प्रिया अधूषत अस्तोषत स्वभानवो विप्रा नविष्ठया मती योजा न्विन्द्र ते हरी॥
अक्षताश्च सुरश्रेष्ठ कुंकुमाक्ताः सुशोभिताः।
मया निवेदिता भक्त्या गृहाण परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः अक्षतस्थाने श्वेततिलान समर्पयामि।
पुष्प
ॐ इदं विष्णुर्वि चक्रमे त्रेधा नि दधे पदम् समूढ मस्य पा गुँग सुरे स्वाहा।
माल्यादीनि सुगन्धीनि मालत्या दीनि वै प्रभो।
मयानीतानि पुष्पाणि गृहाण परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः पुष्पं पुष्पमालां च समर्पयामि।
तुलसी पत्र
ॐ यत्पुरुषं व्यदधुः कतिधा व्यकल्पयन् मुखं किमस्या सीत् किं बाहू किमूरू पादा उच्येते॥
तुलसीं हेमरूपां च रत्न रूपां च मञ्जरीम्।
भव मोक्ष प्रदां तुभ्यमर्पयामि हरि प्रियाम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः तुलसी दलं तुलसीमञ्जरी च समर्पयामि॥
दूर्वा
ॐ काण्डात् काण्डात् प्ररोहन्ती परुषः परुषस्परि एवा नो दूर्वे प्र तनु सहस्त्रेण शतेन च॥
दुर्वाङ्कुरान् सुहरितान मृतान् मङ्गल प्रदान्।
आनीतां स्तव पूजार्थं गृहाण परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः दूर्वाङ्कुरान् समर्पयामि।
आभूषण
वज्रमाणि क्य वैदूर्य मुक्ता विद्रुम मण्डितम्।
पुष्पराग समायुक्तं भूषणं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः अलङ्करणार्थे आभूषणानि समर्पयामि।
सुगन्धित तैल
ॐ अहिरिव भोगैः पर्येति बाहुं ज्याया हेतिं परिबाधमानः हस्तघ्नो विश्वा वयुनानि विद्वान् पुमान् पुमा गुँग सं परि पातु विश्वतः॥
तैलानि च सुगन्धीनि द्रव्याणि विविधानि च।
मया दत्तानि लेपार्थं गृहाण परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः सुगन्धित तैलादि द्रव्यं समर्पयामि।
धूप
ब्राह्यणो अस्य मुखमासीद् बाहू राजन्यः कृतः ऊरू तदस्य यद्वैश्यः पदभ्या गुँग शूद्रो अजायत॥
वनस्पति रसोद्भूतो गन्धाढयो गन्ध उत्तमः।
आघ्रेयः सर्व देवानां धूपोऽयं प्रतिगृह्यताम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः धूपमाघ्रापयामि।
दीप
ॐ चन्द्रमा मनसो जातश्चक्षोः सूर्या अजायत श्रोत्राद्वायुश्च प्राणश्च मुखा दग्नि रजायत॥
साज्यं च वर्ति संयुक्तं वह्निना योजितं मया।
दीपं गृहाण देवेश त्रैलोक्यति मिरा पहाम्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः दीपं दर्शयामि।
नैवेद्य
ॐ नाभ्या आसीदन्त रिक्ष गुँग शीर्ष्णो द्यौः समवर्तत पद्भ्यां भूमिर्दिशः श्रोत्रात्तथा लोकाँ२ अकल्पयन्॥
त्वदीयं वस्तु गोविन्द तुभ्य मेव समर्पये।
गृहाण सुमुखो भूत्वा प्रसीद परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः नैवेद्यं निवेदयामि, मध्ये पानीयं जलं समर्पयामि आचमनीयं जलं च समर्पयामि॥
अखण्ड ऋतुफल
ॐ याः फलिनीर्या अफला अपुष्पा याश्च पुष्पिणीः बृहस्पति प्रसूतास्ता नो मुञ्चन्त्व गुँग हसः॥
इदं फलं मया देव स्थापितं पुरतस्तव।
तेन मे सफला वाप्तिर् भवेज् जन्मनि जन्मनि॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः अखण्ड ऋतु फलं समर्पयामि।
ताम्बूल
ॐ यत् पुरुषेण हविषा देवा यज्ञ मतन्वत वसन्तो ऽस्या सीदाज्यं ग्रीष्म इध्मः शरद्धविः॥
पूगीफलं महद् दिव्यं नाग वल्ली दलैर्युतम्।
एला लालवङ्ग संयुक्तं ताम्बूलं प्रतिगृह्यताम्॥
श्रीमन् नारायणाय नमः एलालवङ्ग पूगीफल युतं ताम्बूलं समर्पयामि।
दक्षिणा
ॐ हिरण्य गर्भः समवर्त ताग्रे भूतस्य जातः पतिरेक आसीत् स दाधार पृथिवीं द्यामुते मां कस्मै देवाय हविषा विधेम॥
दक्षिणा प्रेम सहिता यथा शक्ति समर्पिता।
अनन्त फल दामेनां गृहाण परमेश्वर॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः द्रव्यदक्षिणां समर्पयामि।
आरती
ॐ इदं गुँग हविः प्रजननं मे अस्तु दशवीर गुँग सर्वगण गुँग स्वस्तये आत्मसनि प्रजासनि पशुसनि लोकसन्य भयसनि अग्निः प्रजां बहुलां में करोत्वन्नं पयो रेतो अस्मासु धत्त॥
कदली गर्भ सम्भूतं कर्पूरं तु प्रदीपितम्।
आरार्तिक महं कुर्वे पश्य मे वरदो भव॥
सत्यनारायण भगवान् की आरती
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा।
सत्यनारायण स्वामी, जन पातक हरणा॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
जय रत्न जड़ित सिंहासन, अद्भुत छवि राजे।
नारद करत निराजन, घण्टा ध्वनि बाजे॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
प्रकट भए कलिकारण, द्विज को दरश दियो।
बूढ़ो ब्राह्मण बनकर, कंचन महल कियो॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
दुर्बल भील कराल, जिन पर कृपा करी।
चन्द्रचूड़ इक राजा, जिनकी विपति हरी॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
वैश्य मनोरथ पायो, श्रद्धा तज दीन्ही।
सो फल भोग्यो प्रभुजी, फिर अस्तुति कीन्ही॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
भाव भक्ति के कारण, छिन छिन रूप धरयो।
श्रद्धा धारण कीनी, तिन को काज सरयो॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
ग्वाल बाल संग राजा, बन में भक्ति करी।
मनवांछित, फल दीन्हो, दीनदयालु हरी॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
चढ़त प्रसाद सवायो, कदली फल मेवा।
धूप दीप तुलसी से, राजी सत्यदेवा॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
सत्यनारायण जी की आरती जो कोई नर गावे।
ऋद्धि सिद्धि सुख सम्पत्ति जी भर के पावे॥
जय लक्ष्मी रमणा, स्वामी जय लक्ष्मी रमणा
स्तुति प्रार्थना
शान्ताकारं भुजग शयनं पद्मनाभं सुरेशं
विश्वाधारं गगन सदृशं मेघवर्णं शुभाङ्गम्।
लक्ष्मी कान्तं कमल नयनं योगि भिर्ध्यान गम्यं
वन्दे विष्णुं भव भयहरं सर्व लोकै कनाथम्॥
नमो ऽस्त्व नन्ताय सहस्त्र मूर्तेये सहस्त्र पादाक्षि शिरोरु बाहवे।
सहस्त्र नाम्ने पुरुषाय शाश्वते सहस्त्र कोटी युग धारिणे नमः॥
नमो ब्रह्मण्य देवाय गोब्राह्मण हिताय च।
जगद्धिताय कृष्णाय गोविन्दाय नमो नमः॥
आकाशात् पतितं तोयं यथा गच्छति सागरम्।
सर्व देव नमस्कारः केशवम् प्रति गच्छति॥
मूकं करोति वाचालं पङ्गुं लङ्घते गिरिम्।
यत्कृपा तमहं वन्दे परमानन्द माधवम्॥
त्वमेव माता च पिता त्वमेव त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव।
त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव त्वमेव सर्वं मम देव देव॥
पापो ऽहं पापकर्माहं पापात्मा पाप सम्भवः।
त्राहि मां पुण्डरी काक्ष सर्व पाप हरो भव॥
कृष्णाय वासु देवाय देवकी नन्दनाय च।
नन्द गोप कुमाराय गोविन्दाय नमो नमः॥
शङ्ख जल
शङ्ख मध्य स्थितं तोयं भ्रामितं केशवो परि।
अङ्गलग्नं मनुष्याणां ब्रह्महत्यां व्यपोहति॥
पुष्पाञ्जलि
ॐ यज्ञेन यज्ञमय जन्त देवास्तानि धर्माणि प्रथमा न्यासन् ते ह नाकं महिमानः सचन्त यत्र पूर्वे साध्याः सन्ति देवाः॥
ॐ राजाधि राजाय प्रसह्य साहिने नमो वयं वैश्रवणाय कुर्महे स मे कामान काम कामाय मह्यं कामेश्वरो वैश्रवणो ददातु॥
कुबेराय वैश्रवणाय महाराज नमः ।
ॐ स्वस्ति साम्राज्यं भौज्यं स्वाराज्यं वैराज्यं पारमेष्ठयं राज्यं महा राज्य मा धिपत्यमयं समन्त पर्यायी स्यात् सार्वभौमः सार्वा युषान्तादा परार्धात् पृथिव्यै समुद्र पर्यन्ताया एकरा डिति तदप्येष श्लोको ऽभिगीतो मरुतः परिवेष्टारो मरुत्तस्या वसन् गृहे आविक्षितस्य काम प्रेर् विश्वेदेवाः सभासद इति॥
ॐ विश्व तश् चक्षुरुत विश्वतो मुखो विश्वतो बाहुरुत विश्वतस्पात् सं बाहुभ्यां धमति सं पतत्रैर् द्यावाभूमी जनयन् देव एकः॥
तत्पुरुषाय विद्महे नारायणाय धीमहि तन्नो विष्णुः प्रचोदयात्
नाना सुगन्धि पुष्पाणि यथा कालोद् भवानि च।
पुष्पाञ्जलिर् मया दत्तो गृहाण परमेश्वर॥
कायेन वाचा मनसेन्द्रियैर्वा बुद्धयात्मना वानुसृत स्वभावात्।
करोति यद्यत् सकलं परस्मै नारायणायेति समर्पयेत्तत्॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः पुष्पाञ्जलिं समर्पयामि।
॥प्रदक्षिणा॥
ॐ ये तीर्थानि प्रचरन्ति सृका हस्ता निषङ्गिणः
तेषा गुँग सहस्त्र योजने ऽव धन्वानि तन्मसि॥
यानि कानि च पापानि जन्मान्तर कृतानि च।
तानि सर्वाणि नश्यन्तु प्रदक्षिण पदे पदे॥
ॐ श्रीमन् नारायणाय नमः प्रदक्षिणां समर्पयामि।
॥क्षमा प्रार्थना॥
मन्त्र हीनं क्रिया हीनं भक्ति हीनं जनार्दन।
यत् पूजितं मया देव परि पूर्णं तदस्तु मे॥
यदक्षर पदभ्रष्टं मात्राहीनं च यद्भवेत् ।
तत्सर्वं क्षम्यतां देव प्रसीद परमेश्वर ॥